Jaarverslag 2020

Ontdek ons twede digitale activiteitenverslag en bekijk onze belangrijkste verwezenlijkingen van 2020.

scroll
pierre-titeca
Alban ANTOINE, Algemeen Directeur en
Dokter Pierre TITECA, Voorzitter van de raad van bestuur

01/WOORD TER OPENING: Het woord van de voorzitter van de raad van bestuur en van de algemeen directeur

Onder de verschillende elementen die de identiteit van een menselijk collectief zoals een onderneming, een instelling vormen, is er de notie van ”waarden”. Dit zijn principes, richtlijnen die tot doel hebben om de beslissingen, strategische keuzes op verschillende niveaus in de onderneming, de instelling te begeleiden.

Het is een fundamentele uitdaging om ervoor te zorgen dat deze waarden niet enkel ”mooie woorden”, intenties, opgehangen aan de muren, soms met grote dure communicatiecampagnes zijn. De waarden moeten worden belichaamd, ze moeten zichtbaar zijn in de gesprekken, maar vooral in de gedragingen en handelingen van de leden van het betreffende collectief.

De waarden van het CHJT werden al enkele jaren geleden vastgelegd. Vriendelijkheid, innovatie, professionalisme en ”geheel”. Hoewel ze nog niet op grote schaal zijn ingevoerd en er nog geen intensieve communicatie-oefening heeft plaatsgevonden, zijn ze reeds op het terrein aan het werk, ondanks de pandemie die ons allen heeft getroffen.

We nodigen u uit om bij het lezen van dit activiteitenverslag een samenvatting te vinden en uw eigen mening te vormen. Vooral omdat dit verslag zich toespitst op het beheer van de COVID-crisis in onze verschillende vestigingen. Perioden van crisis brengen echter vaak de diepe aard van mensen aan het licht. In situaties van intense stress, soms gevaar, verandert het gedrag.

Wij van onze kant zijn er vast van overtuigd dat wij de afgelopen maanden dagelijks hebben kunnen aantonen dat onze vier institutionele waarden niet louter "mooie woorden" of mooie voornemens zijn, maar een krachtig kompas dat, bewust of onbewust, ons gedrag, onze keuzes, onze beslissingen heeft geleid... en dit op een moment dat we een ongekende crisis doormaakten, op alle gebieden van ons respectieve leven.

Bedankt iedereen en veel leesplezier!

02/2020 ”COVID-jaar”

Het activiteitenverslag is een gelegenheid om de balans van de belangrijkste projecten van de instelling in het afgelopen jaar op te maken.

De editie 2020 is natuurlijk niet te vergelijken met de vorige: vanaf maart is het grootste deel van onze energie gewijd aan ons aandeel in het beheer van deze ongekende pandemie, die het leven van ons allemaal heeft getekend.

Onze prioriteit in het CHJT was de risico's in verband met de verspreiding van COVID-19 binnen de instelling tot een minimum te beperken om de gezondheid van onze patiënten, bewoners en personeel te beschermen en tegelijk de continuïteit en de kwaliteit van de zorg te handhaven. Onze tweede en daarmee samenhangende doelstelling was het risico van verzadiging van de meer acute zorglijnen (COVID-afdelingen en IC's in algemene ziekenhuizen) te verminderen door het aanbod van onze zorg aan te passen. Met andere woorden, om onze rol te spelen in de massale en nooit eerder geziene reorganisatie van onze Belgische 'zorgkracht'.

We hebben de verschillende aanbevelingen van de federale en gewestelijke overheden opgevolgd naarmate ze werden bekendgemaakt. Wanneer dergelijke richtlijnen ontbraken, wat in de begindagen vaak het geval was, hebben wij daarop geanticipeerd of ze aangepast aan onze specifieke context.

Tijdens de verschillende fasen van de pandemie (lockdown op het hoogtepunt van de gezondheidscrisis, stabilisatie en installatie in een meer routinematige crisispraktijk, en in fasen uit de lockdown komen) moesten de CHJT-teams een specifiek bestuurssysteem opzetten, zich reorganiseren om de uitvoering van de instructies van de autoriteiten te garanderen en sommige van hun instrumenten ontwikkelen of aanpassen.

Hoewel het moeilijk is om een "zilveren randje" te vinden, moet worden erkend dat deze reorganisatie in sommige gevallen een kans is geweest om innovatieve oplossingen toe te passen en om versneld een aantal van de structurele en organisatorische veranderingen door te voeren die waren gepland in wat we nog steeds het TITECA 2020-project noemen.

Dringende invoering van innovatieve oplossingen

De urgentie van de situatie en de uitdagingen van een dergelijke crisis in de zorg voor psychiatrische patiënten hadden invloed op de noodzaak voor onze instelling om zich aan te passen en te innoveren. Sommige van deze innoverende oplossingen waren reeds voorzien in het strategisch ontwikkelingsplan van onze instelling. De crisis heeft hun integratie in onze organisatie en ons therapeutisch project bespoedigd. Anderen zijn zonder anticipatie ingevoerd, maar hebben intussen hun nut bewezen, en sommigen moeten permanent worden toegepast.

Het is onmogelijk ze hier allemaal te vermelden en in het bijzonder alle teams te bedanken die zich midden in de crisis hebben aangepast en het mogelijk hebben gemaakt deze innoverende oplossingen in een uiterst korte tijd te integreren. Onze dank gaat uit naar al onze personeelsleden wier aanpassingsvermogen, inzet en moed opmerkelijk waren en blijven!

Om besmetting tot een minimum te beperken, werd aan het begin van de crisis in het ziekenhuis een speciale eenheid voor COVID-patiënten opgezet. Deze operatie werd bedacht en uitgevoerd in recordtijd, ongeveer 48 uur! Het is een enorme uitdaging die door alle teams, onder leiding van de verzorgers, is aangegaan! Deze eenheid was verdeeld in twee delen, een 'isolatie'-gedeelte voor bevestigde gevallen van COVID-19 en een 'observatie'-gedeelte voor vermoedelijke COVID-patiënten of voor degenen die op hun testresultaten wachten. De oprichting van deze eenheid impliceerde een verandering in de organisatie op verschillende niveaus.

Voor zover wij weten, hebben slechts weinig psychiatrische ziekenhuizen gekozen voor deze inventieve oplossing, die een waardevolle troef is gebleken in het zorgsysteem van zowel het CHJT als andere ziekenhuispartners. Deze eenheid werd soms geopend en soms gesloten, afhankelijk van de golven van de pandemie. Elke keer met toegewijd personeel, aanwezig op vrijwillige basis. Bovendien zijn in de verschillende eenheden "somatische" isolatiekamers gemaakt om gerichte quarantaines mogelijk te maken.

icone hopital Getuigenis Colombine GODART, hoofdverpleegster, eenheid Eole en van de COVID-eenheid

2020, een jaar zonder voorgaande, voor altijd gegrift in ons lichaam en onze geest als verzorgers, waarin we eindeloos heen en weer zijn gegaan tussen beperkingen en mogelijkheden. Een jaar, dat aanvankelijk werd gekenmerkt door een angstige belangstelling: kijk, er gebeurt toch iets ongewoons, in onze georganiseerde en niet zo hygiënische wereld. Wij, de verzorgers, hebben een kaart te spelen, des te meer hier in het CHJT, waar we dagelijks, zonder enige bescherming, worden geconfronteerd met de harde realiteit die ons maatschappelijk systeem biedt aan mensen die lijden aan mentale ziekten. Wat betekent het coronavirus voor deze toch al zwaar beproefde mensen? Als de bevolking bang is, zijn de patiënten, in afwachting, aanvankelijk onverschillig of geamuseerd. In de eerste ogenblikken is de angst in hen bijna niet voelbaar, want voor één keer doet de gekte zich buiten de muren voor.

Een jaar waarin niet over veranderingen wordt nagedacht, maar ze worden doorgevoerd: de verzorgers organiseren zich en in een paar uur is de afdeling omgetoverd. De meest gestabiliseerde patiënten komen in de buitenwereld, waar dat daags tevoren onmogelijk leek. We geven het stokje haastig door, we proberen veilige plaatsen te vinden waar ze kunnen worden verzorgd, vaak met een gevoel van verlatenheid, van werk dat niet is afgemaakt, een hartzeer. De dienst is leeg en we voelen ons geslagen door het onbekende. We zullen onze aanvaarding van onzekerheid moeten ontwikkelen. ...

Een jaar van solidariteit en klinische creativiteit: alles is opnieuw ontworpen "in corona-stijl". Met de hulp van de ondersteunende diensten en door te trachten de bijna onbekende kenmerken van het virus zo goed mogelijk te bestuderen, hebben wij een nieuwe zorgdienst opgebouwd voor patiënten die zowel aan een psychiatrische pathologie als aan een vermoedelijke of bewezen besmetting met het coronavirus lijden. De afdeling wordt omgevormd, er worden scheidingswanden gebouwd, de circulatie verandert, de organisatie van de zorg wordt heroverwogen, steeds met hetzelfde doel voor ogen: kwalitatieve en menselijke zorg bieden met behoud van de sociale afstand en het gevoel van opsluiting zo veel mogelijk verminderen. In 24 uur is alles veranderd, we staan heel ver van onze gewoontes. De verzorgers bewegen zich in deze nieuwe ruimte, gekleed in beschermende uitrusting die ze niet gewend zijn, waardoor hun eigenheid verdwijnt en de relatie verandert. Dit vereist een nauwgezette organisatie en voortdurende waakzaamheid. Psychiatrische zorgen bieden in tijden van corona is een echte kopzorg: de vraag naar de zin wordt voortdurend gesteld, zijn de prioriteiten en beslissingen de juiste, doen we het niet slechter dan beter? Onze hele operatie, die op relatie, onthaal, ontwikkeling van een vertrouwensband met de patiënt op basis van het dagelijkse leven is gebaseerd, is in gevaar omdat het dagelijkse leven niet meer bestaat.

Een jaar van uitputting : lichamelijke en geestelijke vermoeidheid trad in, met het gevoel van een dag zonder einde, van een slechte grap (ja, in het begin hebben we nog gelachen om degenen die niet meer durfden te zoenen). Geconfronteerd met deze nieuwe praktijken, die nog zeer onstabiel zijn, zeer snel evolueren naar gelang van de nieuwe gegevens en een voortdurende hyper-waakzaamheid vereisen, is het personeel uitgeput en niet in staat zich op de nabije toekomst te richten. We zijn al onze oriëntaties kwijt en hebben geen energie om nieuwe te maken. Patiënten reageren zeer verdeeld op de veiligheidsinstructies van de afdeling en op de lockdown. Voor sommigen kunnen deze beperkingen waanideeën aanwakkeren, voor anderen versterkt het een gevoel van vervolging of samenzwering; anderen daarentegen voelen zich volstrekt onbezorgd omdat zij niet met deze werkelijkheid zijn verbonden. Ze hebben moeite om hun masker op te houden, hun sigaret niet te delen, in hun elleboog te hoesten... Voor velen is hun eigen psychische realiteit veel angstwekkender dan een besmetting met het coronavirus, waarbij omgekeerd de angst om besmet te worden een reeds ondraaglijk gevoel van onveiligheid voedt.

Een jaar vol nieuwe teamuitdagingen, een levensgrote teambuilding die nooit eindigt. Zorgverleners zijn het beu om flexibel te zijn, om zich aan te passen, maar ze doen het, en doen het heel (te?) goed. Beetje bij beetje gaan de golven voorbij en keert de spontaniteit terug. We hebben ons heel sterk geëngageerd, maar de horizon lijkt nu op te klaren. Er wordt een nieuwe dienst opgebouwd, een identiteit wordt nieuw leven ingeblazen en we weten dat de toekomst ongetwijfeld beter zal zijn. =)
Meer Lezen

Hoewel de COVID-afdeling van het ziekenhuis toegankelijk was voor de bewoners van het PVT Vier seizoenen, was het beter de bewoners van het PVT Schweitzer niet te verplaatsen. De lockdown-kwestie is er anders behandeld aan het begin van de crisis.

Het oorspronkelijke idee om een verdieping af te scheiden om er een COVID-afdeling van de maken was technisch niet mogelijk. Het was ook niet mogelijk om een bijkomende afscheiding per verdieping te maken. Ten slotte werd voor beide PVT besloten om (verdachte of bevestigde) bewoners in hun kamers te isoleren. Eerst alleen op de begane grond voor beter toezicht, daarna om logistieke redenen in hun eigen kamers. In de PVT moesten de verdiepingen ook worden heringericht voor het comfort van de bewoners (tv, wifi). Uiteindelijk moest de infrastructuur opnieuw worden georganiseerd om geschikte bezoekfaciliteiten te voorzien. In het algemeen hebben de teams van de twee PVT ook blijk gegeven van een ongelooflijke inventiviteit en aanpassing, in wederzijdse ondersteuning met de ziekenhuisteams.

icone hopital Getuigenis van Imad HADDOUCH, hoofdverpleger, PVT site Schweitzer

Op 9 januari 2020, lwerd de ontdekking van een nieuw coronavirus officieel aangekondigd door de Chinese gezondheidsautoriteiten en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

18 maart 2020,bij een koffie voor papa en een fles voor mijn dochter van 4 maanden en 3 weken, kondigt de Belgische regering een eerste lockdown aan.
Mijn telefoon gaat, het is Dokter Zingir (arts die de leiding heeft), we zeggen tegen onszelf dat we een zware tijd tegemoet gaan, maar we moeten doorgaan. Geen tijd voor zelfmedelijden. Kort gezegd... er is paniek in de wereld. Mijn eerste ingeving was te denken aan de prioriteiten in alle apocalyptische films: Voeding - veiligheid - gezondheid (bedankt, The walking dead). Ik bel om cola, snoep en ander gebak in te slaan voor onze bewoners. Goh, dat kost me 600 euro.
Ik bel naar Philippe (administratief en financieel directeur) voor een financieel akkoord ”Ga het maar kopen Imad en we regelen het achteraf wel, veel sterkte...” Super, ik voel de steun.

19 maart 2020: Niemand op straat, niemand behalve de dakloze die ik elke ochtend tegenkom aan het rood licht en die zich staande houdt met zijn klein dekentje en zijn bier. Ik zei tegen mezelf dat ik hem zou bezoeken, maar te laat... Controle van de politie en hij wordt meegenomen. Ik kom aan op het werk, 1e grote COVID-vergadering, we moeten alles reorganiseren met mijn team. De bewoners begrijpen het en beginnen eraan. Goh, ik ben de sigaretten voor de bewoners vergeten. Ik bel en ze zeggen me dat er geen voorraad meer is! Ik ga naar Sanjav, een vriend van Pakistaanse origine die een supermarkt heeft. Hij zegt bedien jezelf... - 700 euro (bedankt Philippe).

21 maart 2020: De eerste bewoner van het PVT Schweitzer wordt opgenomen. We blijven vertrouwen hebben en stellen het team en de bewoners gerust. Imad moet er alles aan doen om zijn team te motiveren en een kalme sfeer te behouden.

"Tot nu toe gaat het goed, tot nu toe gaat het goed. Het maakt niet uit hoe je valt, het gaat erom hoe je neerkomt". Mathieu Kassovitz, La haine 1995 Dagen en weken gaan voorbij. We communiceren veel met dokter Zingir, Ibrahima (hoofdverpleger van dienst) en Nathalie (Zorgdirectrice). We geven elkaar moed en praten over de laatste informatie.

29 april 2020: Grootschalige testdag voor collega's en bewoners. We gaan nu weten of we met dit virus zijn besmet.

Dagen en weken gaan voorbij. Ik verdeel de pakketjes aan de bewoners. Ik zie een grote meneer in de verte in de gang. Ik zie niets buiten snoepzakjes, chips en de berg frisdrank voor mijn deur. Het is de directeur (meneer Alban ANTOINE), eerste contact... Goh, mijn haar ligt niet goed, ik voel het zweet na 1 nacht van wacht zijn, ik sta op. Ik steek m'n hand uit (oh nee! Veiligheidsmaatregelen!) uiteindelijk begroeten we elkaar met de elleboog. Hij is groot, zeer groot, ik voel me klein met mijn meter 73. Hij bedankt ons en steunt ons. Dit was dus mijn eerste gesprek met de algemeen directeur.

Dagen en weken gaan voorbij. We worden allemaal moe. De bewoners verrassen ons. Ze motiveren ons, helpen ons en tonen hun respect. We vergadering in team om voortdurend onze organisatie te verbeteren en elkaar opnieuw moed te geven.

Dagen en weken gaan voorbij. Verschillende aankondigingen komen voorbij op de tv, de debatten stoppen niet, we kunnen het niet meer aan. Mensen buiten worden wantrouwig en zeggen geen gedag meer. Ik stop aan het rood licht. Ik zie de dakloze niet meer. Waarschijnlijk overleden...

Dagen en weken gaan voorbij. Mijn dochter groeit, ik heb het gevoel dat ik haar eerste levensjaar heb gemist. Haar lach is hartverwarmend. Haar hand op mijn gezicht stelt me gerust en brengt me tot rust. Ik hou van haar.

Mensen zijn niet meer zoals voorheen, de wereld zal nooit meer zijn zoals voorheen. Enfin…. Ik hoop dat ik me vergis.

10 september 2021 : Er zijn dagen en weken voorbijgegaan. Nieuwe debatten, gevaccineerden vs niet-gevaccineerden, de mensen lijken verdeeld in de maatschappij.

Mijn dochter wordt binnenkort 2 jaar en ik wil niet dat ze opgroeit in een wereld waarin we de prioriteiten vergeten. De ongelijkheden zijn alleen maar gegroeid in deze crisis, niet enkel in de gezondheidssector, maar op alle niveaus. Ik vecht...

Mijn team is hechter dan ooit en de bewoners hebben schijnbaar een normaal leven teruggevonden. We zijn geëvolueerd, vooruitgegaan, we hebben ons aangepast. Zo, dit was mijn verhaal. Ik heb de balans opgemaakt en ik hoop dat ik dit niet meer zo moet doen.

P.S.: De dakloze heette Bruno, hij is overleden op 12 april 2021, in de algemene onverschilligheid zoals zovelen. Waarschijnlijk door een leverkwaal of dergelijke. Hij was nog maar 32 jaar oud. Hoe ik dit weet... Het is 2 jaar geleden dat ik elke ochtend met hem praatte. We praatten over het leven, de maatschappij, sport, van alles wat. Ik heb me aan hem gebonden en hij aan mij. Hij had naast enkele blikjes bier geen familie meer, zoals hij dat zei. Ik heb nooit geweten hoe hij daar was beland.

Ik mis onze gesprekken, zijn Avengers-deken.

Ik kon hem niet meer tijd gunnen tijdens deze gezondheidscrisis. Ik heb geprobeerd om hem terug te vinden. Ik had hem mijn nummer gegeven in geval van nood. Uiteindelijk was het de eerste hulp die me hebben gebeld om me te zeggen dat hij was overleden. Het meest trieste van de situatie is dat ik hem niet meer kon zien.

Door deze crisis ben ik me dus bewuster geworden dat het belangrijkste nooit datgene is dat we denken.

Het was een getuigenis van een man die meer dan 3 x 1000 van zijn familie houdt.
Meer Lezen

De verschillende mobiele teams moesten ook het hoofd bieden aan de crisis en zich aanpassen aan de verschillende beperkingen die aan de organisatie van de ambulante zorg waren opgelegd.

Het doel was natuurlijk de band met de patiënten en hun familie niet te verliezen en in te gaan op hun vraag om steun. Deze behoefte aan steun is nog groter geworden, gezien de moeilijkheden als gevolg van de pandemie en het soms versnelde ontslag van de patiënten en hun terugkeer naar hun familie.

De zorg werd vooral op afstand voortgezet, per telefoon, soms via nieuwe technologieën. Naar gelang van de omstandigheden blijven huisbezoeken bij de patiënten echter van essentieel belang.

Het team Kansarmoede, waarvan het werk hoofdzakelijk 'op straat' wordt verricht, heeft zich moeten aanpassen aan de gezondheidsomstandigheden en zorg moeten verlenen ondanks de beperkingen (sluiting van de horecagelegenheden, beperking van de bezoeken aan de instellingen, enz.) Zo kon, met uitzondering van de zeer vroege stadia van de eerste lockdown, het veldwerk worden hervat zodra de passende uitrusting was verstrekt (hoofdzakelijk chirurgische maskers).

De crisis heeft uiteraard de werklast van alle professionals verhoogd: meer verzoeken om hulp van patiënten en families, meer gemarginaliseerde patiënten die uit de traditionele interventiegebieden zijn verdwenen als gevolg van de beperkingen van de politie, moeilijkheden in verband met voedselinzameling, avondklok, huisvesting... Ook moet worden opgemerkt dat de crisis het mogelijk heeft gemaakt de banden tussen alle actoren van het netwerk te versterken en snel oplossingen en alternatieven in te voeren, afhankelijk van de specifieke kenmerken van elke instelling.

Getuigenis van het mobiel team kansarmoede

Het land heeft een gezondheidscrisis doorgemaakt die onze hele samenleving op de proef heeft gesteld en ons overheidsbeleid op zijn kop heeft gezet, met name het beleid dat op de meest kwetsbaren is gericht. Deze periode was een gelegenheid om via een gezamenlijke aanpak op het gebied van 'dakloosheid' allerlei initiatieven te ontwikkelen, zoals het vorderen van hotels om daklozen te huisvesten of het opzetten van nieuwe mobiele teams om geïsoleerde en precaire groepen beter bij te staan. De repressieve aanpak die deze gemeenschap welbekend is, is echter niet gestopt. Mensen met veel bestaansonzekerheid hebben boetes gekregen omdat deze bedelden, tegen nog strengere kaders in instellingen voor noodopvang met vaak gewelddadige uitsluitingen (of zelfs observatie), of hebben gewoon honger moeten lijden bij gebrek aan andere mogelijkheden. Voor ons was deze periode een gelegenheid om te zien hoe mensen die wij ontmoeten en die vaak geïsoleerd en onzichtbaar zijn, de straat weer innemen en genieten van een ongekende rust in de openbare ruimte.

De medische dienst heeft actief deelgenomen aan de ontwikkeling en de toepassing van de maatregelen die zijn genomen. Naast de betrokkenheid van alle artsen bij de patiënten en hun lichamelijk en psychisch welzijn, wilde de afdeling zich reorganiseren om een constante aanwezigheid, 7 dagen per week, te garanderen, met naleving van de gezondheidsvoorschriften. Zo werden vanaf de eerste dagen van de crisis zones afgebakend op het ziekenhuisterrein om een specifieke bewaking te garanderen en onnodige bewegingen die de verspreiding van het virus in de hand zouden kunnen werken, te vermijden. Het ging er ook en vooral om onze inspanningen te concentreren op de COVID-eenheid, die gedurende de hele bezetting kon rekenen op de voortdurende aanwezigheid van een psychiater en een huisarts.

Tijdens de hele crisis heeft de medische dienst, net als alle verzorgers en in voortdurende samenwerking met hen, zichzelf met behendigheid opnieuw uitgevonden en de noodzaak van een globale benadering van de zorgbehoevende naar voren gebracht.

Als gevolg van verschillende factoren, en in sommige gevallen van beperkende richtlijnen van de autoriteiten, hebben wij een aantal van onze praktijken en beleidslijnen moeten aanpassen naarmate wij meer inzicht kregen in het virus en de verspreiding ervan. Hier is een niet-uitputtende lijst...

Versnelling van de definitieve vertrekken

Gezien de urgentie van de crisis werd in de eerste weken een plan ingevoerd om de permanente ontslagen (medische of nazorgontslagen) te versnellen, alsook een intensivering van de overdrachten tussen zorgeenheden. De patiënten en bewoners waarvan de gezondheidstoestand het toeliet werden zo terug naar huis gestuurd. Voor anderen werd een beroep gedaan op het netwerk.

In dit opzicht zijn de samenwerking met het netwerk, de contacten met andere structuren en de verschillende bestaande partnerschappen van onschatbare waarde geweest bij deze reorganisatie. Daarentegen vormde de sluiting van een psychiatrische afdeling in een algemeen ziekenhuis bij het begin van een crisis een groot probleem.

De patiënten ontslagen uit de instelling werden telefonisch opgevolgd door de psychologen.

Het doel van deze ontslagen was om een aantal plaatsen vrij te maken om onthaalruimtes aangepast aan patiënten met COVID-19-symptomen te creëren. Het verzoek van de autoriteiten was immers om psychiatrische patiënten met een niet-ernstige vorm van COVID binnen de instelling te houden en hun overbrenging naar algemene ziekenhuizen te vermijden, tenzij ze in levensgevaar verkeerden.

Beperking van bezoeken, recreatieve uitstapjes en interne verplaatsingen

Als gevolg van de lockdown-maatregelen werden de uitstappen van de patiënten en bewoners tot het maximum beperkt. Tijdens de pieken van de crisis waren uitstappen verboden, behalve in noodsituaties. Ook de bezoeken van familie waren verboden, met uitzondering van bezoeken aan minderjarigen.

Om de circulatie van het virus in de instelling te beperken, werden er beperkingen opgelegd voor de verplaatsingen van patiënten. De toegang tot de tuin of de organisatie van activiteiten in de tuin en in de eenheden werden een grote uitdaging in de eerste lockdown.

Om de gevolgen van het verbod om de instelling te verlaten te beperken, heeft het CHJT een e-shop opgezet waar patiënten hun aankopen kunnen doen zonder de instelling te verlaten.

Om patiënten in staat te stellen ondanks het verbod op uitstappen en bezoeken in contact te blijven met hun familieleden, werden bovendien talrijke tablets aan hen uitgedeeld (met name via een externe sponsoring - LinkUp https://www.operationlinkup.be/) en werd het gebruik van nieuwe technologieën aangemoedigd.

linkup
Tablets aangeboden door Linkup
Aanpassing van het kader van de bezoeken en oprichting van een bezoekersruimte in een container

Toen de bezoeken werden hervat, werden op onze verschillende plaatsen specifieke ruimten ingericht (waaronder een container in het ziekenhuis). Dit maakte bezoeken mogelijk zonder risico van besmetting tussen de zorgbehoevende en de bezoeker.

Opname en beheer van de bedden

De uitdaging voor de afdeling Opnames bestond erin de klinische taak van de opnames te behouden en tegelijkertijd rekening te houden met structurele en organisatorische veranderingen. Er moest een specifiek opnamebeleid worden opgezet om rekening te houden met het al dan niet beschikbaar zijn van somatische isolatie op de eenheid (eenpersoonskamer), in afwachting van het resultaat van de COVID-test.

Het was ook nodig zich aan te passen aan veranderingen in het netwerk (vermindering of sluiting van observatie- en psychiatrische eenheden, vermindering van psychiatrische beoordelingen). Voor het CHJT resulteerde dit in een toename van het aantal opname-aanvragen, vooral in de zomer van 2020, toen de teams herstellende waren van de eerste golf.

icone hopital Getuigenis Corinne Josson, verantwoordelijke opnames (nog te voorzien)
Informatie en voorlichting van de patiënten

Ik herinner me uit deze ingewikkelde periode de opvang van spoedopnames, verergerd door de gemengde samenloop van zowel psychiatrische en somatische situaties. Een voortdurend in stand houden van de aanvragen tot opname, overleg en interne ondersteuning met de afdelingen, een geïntensiveerd multidisciplinaire samenwerking met het netwerk.

We moesten de instructies aanpassen, talrijke verzoeken behandelen, beperkingen stellen aan onze opvangmogelijkheden, optreden als woordvoerder in risicobeheer, de partners geruststellen, en repliceren op de urgentie van de veeltallige verzoeken en het ook proberen in stand houden van de klinische oriëntatie van de opnames.

Dit intense werk leert lessen: voorzichtigheid, stressbeheersing,de noodzaak van een fijne en gecoördineerde organisatie ter aller tijde, luisteren naar de teams van het werkveld die ons publiek verwelkomen, met daarbij een vermoeidheid van het personeel maar tegelijkertijd een blijvende betrokkenheid in het proces van de opname.

Informatie en voorlichting van de patiënten

De teams hebben sensibiliseringsmomenten over de sanitaire veiligheidsmaatregelen en hygiëneregels voor de zorgbehoevenden ontwikkeld, om de verspreiding van het virus binnen de instelling te voorkomen. Aangezien de uitstappen werden beperkt, of zelfs verboden tijdens de piek van de crisis, werden er opleidingen aan de patiënten gegeven over het gebruik van digitale tools.

De eerste lockdown vereiste een reorganisatie van de activiteiten en een intensief gebruik van de buitenruimten, met een regeling van de toegang en de bewaking. De tuin van het ziekenhuis (gedeeld met PVT 4 Seizoenen) is zo een ruimte geworden gewijd aan activiteiten, die in aantal zijn toegenomen dankzij de investering van de opvoeders, de ergotherapeuten en de conciërgedienst...

De gezondheidscrisis heeft duidelijk gemaakt dat te allen tijde voor voldoende geneesmiddelen moet worden gezorgd om complexere situaties (waaronder tekorten of het risico van tekorten aan bepaalde geneesmiddelen) het hoofd te kunnen bieden en de voorraad van vaker gebruikte geneesmiddelen te vergroten. Er werden dan ook 'redelijke' (om niet bij te dragen tot tekorten) strategische voorraden aangelegd om het hoofd te kunnen bieden aan de volgende golven die toen werden verwacht.

Om de verplaatsing van nursing te rationaliseren en het aantal uren dat geneesmiddelen worden klaargemaakt te verlengen, zijn een nieuwe procedure en een nieuw geneesmiddelencircuit ingevoerd.

icone hopital „Als je snel wilt gaan, wandel alleen, maar als je ver wilt gaan wandelen we best samen.

De samenhang van alle teams en de samensmelting van alle krachten heeft het toegelaten om uitzonderlijk werk te leveren bij het beheer van de coronacrisis in het CHJT.”

Doris DOMNGANG, verantwoordelijke van de apotheek.

Naast de formele relaties (bijv. via ziekenhuisfederaties) vond veel hulp, advies en uitwisseling van deskundigheid plaats via intermenselijke contacten. Deze samenwerking was een belangrijk element, dat sterk meetelde in het beheer van de crisis. Met name de hulp van het Universitair Ziekenhuis Brugmann, dat de Covid-patiënten heeft verzorgd tijdens de werkzaamheden op onze COVID-afdeling (+/- 10 dagen) in juni, was van onschatbare waarde.

Het CHJT ontving daarentegen psychiatrische patiënten van de COVID-afdelingen van de acute ziekenhuizen en een cluster van een ander psychiatrisch ziekenhuis.

Het aantal aanpassingen en snel te nemen beslissingen, in een context van onzekerheid, maakten een tijdelijke herziening van het bestuur van de instelling noodzakelijk.

Om de coördinatie en de communicatie binnen de instelling te optimaliseren, werden twee nieuwe ad hoc beheersstructuren in het leven geroepen: COVIDIR en CECO:

  • COVIDIR, at overeenkomt met de ziekenhuiscrisiscel voorzien in het ziekenhuisnoodplan (ZNP), is samengesteld uit de leden van het directiecomité en de psychiater die verantwoordelijk is voor de twee PVT-sites. Het doel: snelle en flexibele beslissingen nemen, op basis van de laatste stand van zaken en het resultaten van de beslissingen die eerder werden ingevoerd.
  • CeCO (of Coördinatiecel) is samengesteld uit de verantwoordelijken van de diensten belast met een specifieke vaardigheid. Zijn rol: de uitvoering van de besluiten van COVIDIR coördineren, de motivering ervan toelichten, eventuele verbeteringsvoorstellen verzamelen en vragen uit het veld en de noodzaak om eerdere besluiten aan te passen, aan de orde stellen.

In de eerste fase van de crisis werden de vergaderingen van deze twee instanties dagelijks gehouden. Vervolgens werd de frequentie van de vergaderingen aangepast aan de ontwikkeling van de crisis en de noodzakelijke reorganisaties.

De Communicatiecel heeft op het hoogtepunt van de crisis dagelijks aan het personeel de belangrijke informatie van de instelling doorgegeven, alsmede de actualisering van bepaalde procedures en eventuele wijzigingen of aanvullingen van de federale en regionale aanbevelingen.

De Cel Kwaliteit en Projectenheeft ook intensieve en dynamische steun verleend aan de strategie en de reorganisatie van het beheer, door deel te nemen aan de opstelling en de documentaire opvolging van de crisis (RETEX). De procedures in verband met de preventie en bestrijding van infecties werden bijgewerkt en geïntegreerd in een gids "Coronavirus", die beschikbaar is in een map die toegankelijk is voor alle werknemers van het CHJT.

De periodieke opvolging van deze verschillende aspecten vond plaats met de personeelsvertegenwoordigers, afhankelijk van het onderwerp, via de vakbondsdelegatie en/of via de twee overlegorganen (OR en CPBW). In een zeer kalme en zelfverzekerde atmosfeer, moet het benadrukt worden.

Aanpassing van de strategie van Human Resources

De grote uitdaging voor een psychiatrische zorginstelling als het CHJT is natuurlijk de continuïteit en de kwaliteit van de zorg voor de patiënten te waarborgen. Het risico bij een dergelijke pandemie is dat het personeel onderbemand zou zijn. Laten we hier ook herinneren aan de gevolgen van de crisis en de desorganisatie die daarop volgde voor ieders privéleven (sluiting van scholen, beperkte verplaatsingen, quarantaine, enz.)

Wij hebben binnen elke afdeling een specifieke opvolging van afwezigheden ingevoerd. Naar gelang van de behoeften werden verschillende oplossingen overwogen (uitzendkrachten, tijdelijke krachten, vrijwilligers, enz.) en werden in de betrokken diensten verschillende 'plan B's' uitgevoerd. Bovendien zijn sommige oudere of zwakke werknemers door de arbeidsgeneesheer afgekeurd. Wij hebben ervoor gekozen geen gebruik te maken van gedeeltelijke werkloosheid. Ook hier hebben wij kunnen rekenen op een rustig en constructief klimaat met de vertegenwoordigers van de werknemers, met name wat de kwesties in verband met de arbeidstijd betreft.

Om de gezondheid binnen de instelling zo goed mogelijk te beschermen, hebben we strenge maatregelen genomen op het gebied van hygiëne, beperking van de bewegingsvrijheid binnen de instelling, het schrappen van niet-essentiële vergaderingen, het vaststellen van een maximale zaalcapaciteit, het aanbieden van telewerk voor de functies die dat toelaten, enz.

Telkens weer hebben we met succes kunnen vertrouwen op het individuele verantwoordelijkheidsgevoel van onze professionals.

Het is ook duidelijk dat de crisis heeft geleid tot een grotere werklast voor alle diensten en afdelingen. Het algemene resultaat is meer dan positief, we konden allen rekenen op de anderen, hun beschikbaarheid en hun vindingrijkheid.

Logistieke diensten en onderhoud van de gebouwen

De gezondheidscrisis heeft natuurlijk ook impact gehad op de logistieke teams: invoering van de COVID-eenheid een tweede lockdown-zone, van het nieuwe transportcircuit van de medicatie, steun aan de ”e-boutiek”, verzoeken voor verschillende vragen zoals kleine schoonmaakklussen en last-minute ontsmetting enz

Ze heeft ook de dienst belast met het onderhoud van de gebouwen sterk belast: grondigere schoonmaak van de ”high touch points” en vooral de kantoren van de verplegers, opstelling van specifieke procedures voor de ontsmetting van de patiëntenkamers... De planningen en uurroosters werden aangepast, net zoals de stromen en frequenties. Er werden ook specifieke opleidingen gegeven.

Aangezien werd besloten dat elk personeelslid dat een eenheid binnenkwam werkkleding moest hebben, nam ook de werkdruk van de wasdienst toe.

Tekort aan persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)

Net zoals alle instellingen, had ook het CHJT een tekort aan persoonlijke beschermingsmiddelen (onvoldoende maskers, alcoholgel, gebrek aan beschikbare COVID-tests, risico op tekort aan bepaalde medicijnen...). Terwijl het dragen van maskers door de autoriteiten verplicht werd gemaakt, zag de CHJT zich met name genoodzaakt de distributie van chirurgische en FFP2-maskers te rationaliseren. Ter herinnering: de federale strategische voorraad die tijdens de AH1N1-dreiging was opgebouwd, is vernietigd, zonder te zijn vernieuwd. In afwachting van de eerste levering (30 maart 2020!) hebben onze teams stoffen maskers gemaakt, die met voorrang aan de patiënten werden uitgedeeld.

In afwachting van de eerste levering (30 maart 2020!) hebben onze teams stoffen maskers gemaakt, die met voorrang aan de patiënten werden uitgedeeld.

In het algemeen heeft de afdeling Aankopen, die belast is met de bevoorrading van de instelling, haar opdrachten zien verschuiven van haar dagelijkse taken en soms zien overgaan in 'zoektochten naar het onmogelijke'. Naast de PBM-problemen waren ook de voorraden alcoholgel snel uitgeput en werd er vaak moeilijk over onderhandeld. Bovendien heeft de behoefte aan activiteiten voor in de instelling opgesloten patiënten en bewoners de werkdruk doen toenemen en de zoektocht naar leveranciers gediversifieerd.

Midden in de pandemie en tijdens de eerste beheersingsperiode heeft het CHJT diverse initiatieven genomen om het dagelijkse leven van zijn personeel te vergemakkelijken. Zo werd met name een gratis babysitdienst aangeboden met Bsit, terwijl een partnerschap met Solucious het mogelijk maakte online winkelbestellingen te plaatsen en te leveren op de CHJT-site, de traiteur Grains de sel (vervolgens door SODEXO) bood een broodjes aan die ter plaatse werden bereid en in de lokalen werden afgeleverd; in de winter werden ook eenmaal per maand fruitmanden geleverd aan de eenheden en de afdelingen.

Het CHJT heeft ook kunnen profiteren van een formidabele solidariteitsactie. Talrijke privé- en vrijwilligersinitiatieven hebben ons ondersteund door ons gratis te voorzien van maskers, blouses, vizieren, alcoholgel, tablets, boeken...

Er hebben zich ook gezondheidswerkers bij ons verplegend personeel gevoegd om de teams te versterken die door ziekteverzuim verzwakt waren.

Tijdens dit buitengewone jaar kon het CHJT ook genieten van een schenking van 10.000 euro van de KONING BOUDEWIJNSTICHTING in het kader van de dringende oproep COVID-19 Armoede (hulp aan instellingen die werken met mensen die in armoede leven, dakloos zijn of slecht gehuisvest zijn en om tegemoet te komen aan de behoeften van deze zeer kwetsbare groepen).

Het CHJT wilt hier, nog een keer, deze genereuze schenker hartelijk bedanken.

In het kader van de preventieve COVID-19-maatregelen werd er een tijdelijk dispensarium opgezet ten gunste van de patiënten die vertrokken uit het CHJT om een reeks zorgen te kunnen bieden (vooral injecties en hulp bij het nemen van medicatie) verzorgd door een verpleger en een telefoonlijn voor de patiënten van het CHJT en hun familie verzorgd door een maatschappelijk werker, uit de mobiele teams.

In 2021 waren er de vaccinaties. Daarom lijkt het niet gepast om het niet de vermelden in deze lijst. Laten we ons ook hier beperken tot het onderstrepen van het opmerkelijke organisatie- en coördinatievermogen dat het mogelijk heeft gemaakt om intern het overgrote deel van ons personeel te vaccineren. Dit wordt bereikt door een dynamische informatiecampagne die gericht is op het verantwoordelijkheidsgevoel van elk van onze medewerkers.

vaccination
vaccination

03/Opmerkelijke projecten in 2020

Communicatie

Terwijl een pauze in de COVID-crisis managers en teams een pauze gaf om na te denken over "morgen", leek het nuttig om het project "Titeca 2020" een nieuwe identiteit te geven. "Titeca 2020" werd niet vergeten, vooral omdat het bol stond van de lessen voor de toekomst. Maar het een nieuw leven inblazen met een nieuwe naam, is niet aan de orde.

Er werd een oproep gedaan aan alle werknemers om hun ideeën te verzamelen, gevolgd door verschillende stadia van verificatie en validatie. De uiteindelijke winnaar was de naam met de meeste positieve stemmen. Apertio werd geboren!

De naam Apertio betekent ”opening” in het Latijn. Gebaseerd op de nieuwe mogelijkheden die de gebouwen bieden, en gedreven door een evolutie in de filosofie van de zorg ten dienste van de behoeften van de bevolking, is Apertio ook meer in het algemeen de naam van een streven naar openheid dat steeds meer wordt gekenmerkt door de verschillende onderdelen van het CHJT.

Webinar ”De psychiatrie en het psychiatrisch ziekenhuis bestand tegen COVID-19: vandaag en morgen” op 11 december 2020

De pandemie door SARS-Cov2 (COVID-19) heeft ons privéleven en onze professionele praktijken onder druk gezet. Na een eerste golf van shock, lockdown en gedeeltelijke opschorting van psychiatrische zorg, explodeerde de vraag naar geestelijke gezondheidszorg. Toen kwam de tijd voor de tweede golf: die van de handhaving van onze activiteit, maar ook van evaluatie en bezinning.

Het Centre Hospitalier Jean Titeca nodigde verschillende deskundigen en actoren uit het veld uit om de balans op te maken en hun kennis te delen met het interne en externe personeel van de instelling. Met 264 inschrijvingen, was deze eerste ”webinar” van het CHJT een groot succes!

Voor het slagen van dit evenement, willen wij nogmaals de sprekers bedanken: Prof. Florence Thibault (ziekenhuis Cochin-Tarnier, Université Paris-Descartes), Dr Xavier de Longueville, M Luc Detavernier (Brussels platform voor geestelijke gezondheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest), Dr Patricia Kirkove (UMC Sint-Pieter, CHJT), M Louis De Page (Centre d’Expertise et Psychothérapeutique Méditer, CHJT), mevrouw Nathalie Clochard (CHJT) en Dr Pierre Oswald (CHJT).

communication
nouvelle construction

Het nieuwe gebouw en de verhuizing gepland vanaf 2021

De COVID-crisis heeft een grote impact gehad op ons grote bouwproject van zes nieuwe ziekenhuiseenheden en activiteitenruimtes, Leuvensesteenweg. Ondanks alles kon de werf toch verder worden gezet en blijven we optimistisch over de ingebruikname van deze ruimtes tegen het einde van 2021. De architectuur is ontworpen om onze nieuwe zorgfilosofie te ondersteunen, gebaseerd op de principes van herstel; dit is de doelstelling van het APERTIO-project

04/Toekomstige projecten

05/De partners

CASMU IHP CASMMU

Als langdurige partner van het CHJT vervolledigt CASMMU het zorgaanbod door via haar 3 sites (Foch, Lambiotte en Ados) 100 plaatsen voor te stellen voor mensen met psychiatrische problemen. Sinds eind oktober 2020 heeft CASMMU een SPAD (Psychiatrische Dienst aan huis) geopend met als opdrachten:


  • sensibilisering, coaching en/of toezicht van diensten in de eerste en tweede lijn, professionals uit de hulpsector en thuiszorg, hulpinstellingen en zorginstellingen die dagelijks mensen die aan een mentale ziekte lijden onderbrengen of onthalen, OCMW's, politiediensten in nabijheid...
  • Ondersteuning van mensen met geestelijke gezondheidsproblemen thuis: hierbij gaat het er om het zorgnetwerk van de persoon met geestelijke gezondheidsproblemen te coördineren en regelmatige opvolging te bieden;
  • Een aflossingsfunctie die gericht is op het ondersteunen van het ontslag van bewoners die bijvoorbeeld in een beschutte woning hebben verbleven en die klaar lijken om zelfstandig te gaan wonen, buiten een institutionele omgeving;
  • Steun voor gezondheidswerkers die zwaar zijn getroffen door de gezondheidscrisis als gevolg van de ziekte en het overlijden van een aantal bewoners voor wie zij zorgen en door de overbelasting van het werk als gevolg van de crisis, die bij gebrek aan specifieke steun tot een burn-out kan leiden.

De fysieke mobiliteit van het SPAD-team is een prioriteit: het personeel zal beroepsbeoefenaars en gebruikers ontmoeten.

Bivouac-Nausicaa Bivouac-Nausicaa BIVOUAC/NAUSICAA

Sinds 2016 is er een samenwerking opgezet met de vzw's Le Bivouac (psychiatrisch daghospitaal) en Nausicaa (IHP). Deze samenwerking biedt ondersteuning voor bepaalde administratieve activiteiten (boekhouding, facturering en HR) en sinds 2019 ook medische ondersteuning voor het IHP Nausicaa.

Het CHJT heeft ook steun verleend om Bivouac in staat te stellen een "Kwaliteit/Patiëntveiligheid"-aanpak te volgen. Deze ondersteuning kreeg vorm met de ondertekening van het contract Kwaliteit-Veiligheid met de FOD Volksgezondheid in januari 2020.

06/Conclusie

Het jaar 2020 heeft ieder van ons getekend, zowel persoonlijk als professioneel.

Deze gezondheidscrisis, van ongekende omvang, heeft ons zeker op de proef gesteld, maar heeft ook onverwachte hulpmiddelen aan het licht gebracht. Hulpmiddelen van onze patiënten, in het begin, die zich aan deze crisiscontext konden aanpassen, om de zorgverleners soms te ondersteunen.

Onze eigen hulpmiddelen ook voor ons, zorgverleners, administratief, keuken-, schoonmaak-, logistiek personeel die het met responsiviteit, creativiteit en innovatie voor ons hebben mogelijk gemaakt om de meest complexe momenten tegemoet te gaan.

De grootste les uit deze crisis is de kracht die we hebben kunnen gebruiken om te denken, samen te werken voor een gemeenschappelijk doel, dat van welwillendheid en humanisme tegenover patiënten, maar ook iedereen tegenover elkaar.

In 2021 laten we de ”acute” periode stilaan achter ons, soms met een uitgeput, moedeloos gevoel. We zullen anders zijn, maar rijk aan wat we samen hebben meegemaakt en wat de drijvende kracht zal zijn achter onze toekomstige constructies.

conclusion

07/Kerncijfers

Patiënten

Aantal opnames

Aantal ontslagen

Ziekenhuis - Aantal voltooide dagen per index

Index A : Neuropsychiatrische dienst voor observatie en behandeling.

Index IB : Intensieve behandeling van psychiatrische patiënten met zware gedragsproblemen en/of agressieve psychiatrische patiënten.

Index K : Neuropsychiatrische dienst voor kinderen.

Index T : Psychiatrische behandelingsdienst.

hopital icone

Ziekenhuis

Aantal voltooide dagen per index van erkende bedden 54.171
maison icone

MSP

Totaal aantal voltooide dagen 38.097

08/Rekeningen 2020

Balans

Activa (in EUR)

Onroerende activa 43.585.711
Oprichtingskosten 229.954
Immateriële vaste activa 221.094
Materiële vaste activa 43.118.052
Financiële vaste activa 16.611
Vlottende activa 27.993.731
Vorderingen op meer dan één jaar 0,00
Voorraden en bestellingen in uitvoering 173.516
Vorderingen op maximaal één jaar 17.602.766
Beschikbare middelen 9.528.227
Overlopende rekeningen 689.221
Totaal activa 71.579.441
Actifs
Passifs

Passiva (in EUR)

Eigen kapitalen 25.629.437
Overgedragen resultaat 10.228.714
Investeringssubsidies 15.400.723
Voorzieningen voor risico’s en kosten 7.698.691
Schulden 38.251.313
Schulden op meer dan één jaar 22.602.129
Schulden op maximaal één jaar 15.448.944
Overlopende rekeningen 200.240
Totaal passiva 71.579.441

Resultaatrekening

Bedrijfsopbrengsten 44.268.029
Omzet 39.936.696
Andere waardeverminderingentd> 4.331.333
Kosten van de bedrijfsopbrengsten (-) 42.898.839
Bevoorrading en leveringen 1.974.998
Bijkomende diensten en leveringen 6.764.431
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen 32.650.998
Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, financiële en materiële vaste activa 1.796.815
Andere bedrijfsproducten 0
Voorzieningen voor pensioenen en gelijkaardige verplichtingen -378.616 7
Andere uitbatingskosten 90.212
Bedrijfswinst (+) 1.369.190
Financiële producten 358.710
Financiële kosten 312.888
Lopende winst (+) 1.415.012
Uitzonderlijke producten 323.536
Uitzonderlijke kosten (-)) 260.523
Winst van het boekjaar (+) 1.478.024